De laatste twee jaren heeft de Zorg vooral in het teken gestaan van het omgaan met Corona en de gevolgen daarvan op lichaam en organisatie.

De gehele Zorgsector werd volledig verrast door het aantal patiënten wat zich in korte tijd aanmeldden en veel organisaties bleken niet goed ingesteld qua faciliteiten en personeel.

Het was alsof iedereen ineens met de neus op vreemde feiten werd gedrukt. 

Feiten die aanvankelijk werden ervaren als een ver van mijn bed show omdat China wel erg ver weg leek. Feiten die vreemd waren en pas écht opvielen toen, eerst in Italië, een heel dorp er last van kreeg en, tot overmaat van schrik, de eerste Nederlander, notabene uit Loon op Zand werd opgenomen met Covid-19 verschijnselen. 

Heel Nederland schrok zich rot toen bleek dat het virus ook dodelijke slachtoffers eiste en zich als een malle liet verspreiden. De Zorg was plotseling dagelijks nieuws, ware het niet dat het wederom ging over négatief nieuws in díe zin dat de Zorg problemen ondervond omdat voor de ziekte nog geen passende oplossingen waren anders dan het in quarantaineplaatsen van C-19 patiënten. Er was nog geen vaccin en dus liepen de hulpverleners voortdurend kans om besmet te raken. Er ontstond een tekort beschermende materialen en apparatuur en de protesten uit de samenleving namen structureel toe.

De Politiek had ineens een opgedrongen prioriteit voor het dagelijks overleg met als kernvragen: ‘Hoe houden we deze uitbraak, die inmiddels officieel de term ‘pandemie’ had gekregen, in toom of onder controle en hoe houden we de samenleving in toom?

De daaropvolgende maatregelen logen er niet om. Een totale lockdown met alle gevolgen van dien. Het economisch verkeer werd stilgelegd, mensen moesten thuisblijven en de zorginstituten werden afgesloten waarbij de ziekenhuizen alleen nog Covid-patiënten en spoedgevallen mochten opnemen.

De jaren vóór Corona was ‘de Zorg’ voor het grootste deel een politiek aandachtspunt binnen het financieel economisch perspectief waarbij de balans tussen zorgvraag en zorgaanbod, nog eerder met de verzekeraars werd overlegd dan met de behandelaars. ‘Bezuinigen’ was het credo en kwaliteit werd onderhevig aan de grilligheid van de uitkeringscriteria.  

Veel Zorgorganisaties maakten slagzij en zo kwam het voor dat volwassen ziekenhuizen als het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam en het Flevoziekenhuis in Almere failliet gingen; iets wat men niet of nauwelijks eerder had gezien. De overheid liet het gebeuren en greep daarná pas in. Het ministerie van VWS wilde meedraaien in de regie om de put te dempen waar reeds twee lijken in lagen.

En wéér werd de verzekeraar vooraan in het model geplaatst als baken voor richting, normen en waarden.

Ondertussen hield Corona goed huis in de wereld en zo ook in Nederland.

In totaal stierven er 21.793 Nederlanders aan C-19 met pieken op 8 April 2020, 10 Januari 2021 en 16 December 2021.

De ziekenhuizen kregen te maken met steeds meer uitval van personeel en werden gedwongen om drastische maatregelen te nemen om erger te voorkomen. Reguliere operaties werden uitgesteld, fysieke spreekuren werden omgezet tot telefonische of digitale meetings en ‘ZOOM’ en TEAMS werden een begrip binnen de behandelprocedures. 

De Zorgwereld stond op zijn kop en werd als een jo-jo op en neer gehaald door het telkens opvlammen van het aantal besmettingen, onder invloed van nieuwe Corona varianten die vanuit alle hoeken van de wereld zich lieten vertegenwoordigen in Nederland. 

Daarnaast was er sprake van losbandig gedrag van een deel van de bevolking, telkens wanneer er sprake was van enige versoepeling in de maatregelen welke door de regering i.s.m. het RIVM telkens werden aangepast.

Anno Maart 2022 zijn we in een fase beland waarbij die maatregelen min of meer overbodig zijn verklaard. Maar wie bepaalt dat ‘min of meer’? Zijn dat de politici die menen om ten faveure van de tanende economie, de klagende horeca-exploitant, de schreeuw om hulp vanuit de cultuursector en de oplopende compensatiekosten, de omgang met elkaar los laat alsof er niets meer aan de hand is?

Of kunnen we niet beter de mensen in de Zorg raadplegen die nog dagelijks te maken hebben met nieuwe C-19 patiënten met 38 slachtoffers in de laatste drie dagen (18, 19 en 20 Maart 2022)?

Hoe kijkt de Politiek vanaf nu naar ‘de Zorg’? Wat hebben zij geleerd van de afgelopen twee jaren? Vanuit welke benadering wordt het Zorgbeleid aangepast?

Wordt de Zorg opnieuw beschouwd, puur vanuit financieel oogpunt en in het bijzonder als onderwerp waarop bezuinigd moet worden?

Óf wordt er gekeken vanuit tradities voor herstel, compensatie en positieve innovatie op grond waarvan het personeel weer op adem kan komen en kan blijven? Traditie die zorgen voor herstel van werkplezier en een beter imago. Een imago wat past bij de bijzonder interessante werkomgeving waarin mensen elkaar helpen en ondersteunen. Een werkomgeving waar jongeren voor willen gaan vanaf het moment dat de Media de positief interne werkelijkheid laat zien in tegenstelling tot het voeden van negatieve gevoelens op grond van onwerkelijke verhalen. 

We praten hier namelijk over díe werkgroep die in staat is gebleken om overeind te blijven, dáár waar anderen het bijltje er allang bij hadden neergelegd. Een groep die de afgelopen twee jaren heeft getuigd van volharding, doorzettingsvermogen en veerkracht op een onmetelijk niveau. Een groep die het verdient om het gevoel en de overtuiging te krijgen dat zij in hun bestaansrecht worden ondersteund en geholpen.

De Politiek zal anders moeten gaan denken over de Zorg op een manier dat deze branche weer het volume en het positieve karakter krijgt die het verdient. Werken in de Zorg is sociaal verantwoord, biedt voldoening en is hard nodig voor iedereen met een Zorgbehoefte. 

Het mag en moet beter beloond worden en dát aspect zou primair hét aandachtspunt  moeten zijn binnen de politiek op zowel lokaal als landelijk niveau.

De nieuwe gemeenteraadsverkiezingen zijn achter de rug en het eerste bericht in de ochtendkrant vermeld dat, landelijk, de gemeentelijke bijdragen aan Mantelzorgers wordt gekort dan wel verdwijnt. 

Wanneer dát de trend wordt, heeft ‘de Politiek’ niets geleerd uit de Corona-periode. 

Laten we hopen dat de ‘lering’ alsnog in goede banen wordt geleid.